Zazębienie czołowej przekładni stożkowej

Teoretycznie zazębienie czołowe należy sobie wyobrazić jedynie na kuli o środku O. Współpracujące koła stożkowe zazębiają się jednocześnie ze wspólną zębatką pierścieniową (zwaną również kołem koronowym).

Jako powierzchnię przyporu przy zazębieniu ewolwentowym przyjmuje się płaszczyznę przechodzącą przez środek kuli stycznie do stożków zasadniczych kół współpracujących pod kątem przyporu at = a0.

Przez odwijanie powierzchni bocznej (pobocznicy) ze stożka zasadniczego otrzymuje się ewolwentową powierzchnię kulistą. Gdy dokona się przekroju tej powierzchni czołową powierzchnią kulistą zakreśloną ze środka O otrzyma się na mej ewolwentę, zwaną ewolwentą kulistą.


Gdybyśmy na podstawie metody Reuleaux wyznaczyli zarys zęba zębatki pierścieniowej, która miałaby współpracować z kołem stożkowym o kulistej ewolwencie boku zęba, otrzymalibyśmy zarys c boku zęba tej zębatki. Zarys ten ma charakterystyczny kształt krzywej „esowej" z punktem przegięcia na linii podziałowej. Wobec tego obróbka zębów w kole mogłaby być przeprowadzona tylko narzędziem punktowym wodzonym wg wzornika, lecz jest to metoda mało wydajna.

W celu zwiększenia wydajności obróbki stosuje się narzędzia o prostoliniowych ostrzach skrawających, które przesuwają się wzdłuż zębów zębatki pierścieniowej. W tym przypadku jednak (w zależności od ustawienia narzędzia względem koła, a więc od kształtu zębatki pierścieniowej) uzyskuje się tzw. zazębienie oktoidalnej), a zarysy zębów zębatki na powierzchni kuli będą miały kształty a lub b. Tym zarysom zębatki odpowiadają kształty a lub b zarysów zęba w kole. Odstępstwa między zarysami a i b wynikają z układu koła i zębatki pierścieniowej.

Ze względu na ułatwienie wykonania kół zostało przyjęte uproszczenie Tredgolda, polegające na przyjęciu powierzchni czołowych stożkowych zamiast kulistych. W ten sposób uzyskuje się również uproszczenie rozumowania wyobrażając sobie zazębienie na powierzchniach stożkowych czołowych) o tworzących O1C i O2C (prostopadłych do tworzących stożków podziałowych), tak jak gdyby to były chwilowe zastępcze koła walcowe o promieniach podziałowych (czołowych) rc1 i rc2. Innymi słowy zazębienie następuje na powierzchniach czołowych, a więc można je nazwać zazębieniem czołowym.

Wynika stąd podstawowy wniosek, że wszelkie dociekania w stożkowych kołach i czołowej przekładni stożkowej dotyczące
— wymiarów zębów, a więc i korekcji uzębienia,
— kinematyki zazębienia wraz z korekcją zazębienia, należy rozważać na powierzchniach czołowych stożków.

Drukuj