Walcowe przekładnie ślimakowe
Uwagi ogólne
W walcowej przekładni ślimakowej zwoje ślimaka są nacięte na powierzchni walcowej. Zwoje te nacina się na tokarce przy użyciu specjalnych noży lub na frezarce do długich gwintów za pomocą freza trapezowego, albo są one wykańczane na szlifierce do gwintów za pomocą tarczy szlifierskiej. Podczas tych operacji narzędzie uzyskuje posuw od śruby pociągowej przesuwającej suport narzędziowy.
Ze względu na ułatwianie doboru kół zmianowych oraz ograniczenie ich ilości nominalną podziałkę (stanowiącą wielokrotność liczby pi) odmierza się wzdłuż osi ślimaka, a nie jak w walcowych kołach o zębach śrubowych — prostopadle do linii zęba.
Wyjątkowo ślimaki mogą być nacinane obwiedniowo jak walcowe koło zębate o zębach śrubowych i wówczas ślimak jest kilkuzębnym kołem zębatym.
Jeśli przekładnia ślimakowa ma poprawnie pracować oraz mieć zapewnioną długotrwałość, obróbka ślimaka musi być przeprowadzona wg tej samej metody (sposobu ustawienia) co i frez ślimakowy służący do nacięcia zębów ślimacznicy.
Nie można więc projektować przekładni ślimakowej nie biorąc pod uwagę jednocześnie sposobu jej obróbki.
Konstrukcja ślimaków
Zarysy zwojów ślimaka
Na rysunku pokazano pięć różnych ustawień krawędzi skrawających (ostrzy) narzędzia względem obrabianego zwoju ślimaka. We wszystkich przypadkach przyjęto jako zasadę, że krawędź skrawająca jest prosta, gdyż taka krawędź przez łatwość jej uzyskania podczas ostrzenia zapewnia największą dokładność wykonania i ułatwia pomiar zarysu boku zwoju ślimaka. Z rysunku widać, że w sposobie b) i d) obydwie krawędzie skrawające ostrza narzędzia znajdują się na płaszczyźnie przechodzącej przez oś ślimaka, pozostałe zaś sposoby ustawienia ostrza narzędzia są tego rodzaju, że narzędzia skrawające mijają oś ślimaka w pewnej odległości.
Jeszcze wyraźniej widać to na rysunku, a mianowicie:
— ustawienie zgodnie z rysunkiem, w którym przedłużenie krawędzi skrawającej przechodzi przez oś (przecina ją), daje na powierzchni czołowej ślimaka spiralę Archimedesa ABC,
— przez ustawienie wg rysunku, w którym przedłużenie krawędzi skrawającej mija oś w pewnej niewielkiej odległości; na powierzchni czołowej ślimaka
powstaje pseudospirala lub inaczej zwana — konwoluta BC,
— w przypadku przedstawionym na rysunku, w którym przedłużenie krawędzi skrawającej jest styczne do walca o promieniu koła zasadniczego rz; powstaje w powierzchni czołowej ślimaka ewolwenta EA2 A1 A.
Spośród tych sposobów jest ze względów technologicznych najpraktyczniejszy sposób przedstawiony na rysunku z następujących powodów:
— możną łatwo wykańczać zwoje ślimaka przez szlifowanie,
— przez ustawienie krawędzi skrawających w płaszczyźnie prostopadłej do zwoju (linii śrubowej na walcu podziałowym) ułatwia się obróbkę zwojów freza ślimakowego wzdłuż rowka wiórowego przebiegającego właśnie wzdłuż przekroju prostopadłego do zwoju,
— ułatwia się frezowanie zwojów ślimaka frezem krążkowym o prostych krawędziach skrawających ostrzy.
W walcowej przekładni ślimakowej zwoje ślimaka są nacięte na powierzchni walcowej. Zwoje te nacina się na tokarce przy użyciu specjalnych noży lub na frezarce do długich gwintów za pomocą freza trapezowego, albo są one wykańczane na szlifierce do gwintów za pomocą tarczy szlifierskiej. Podczas tych operacji narzędzie uzyskuje posuw od śruby pociągowej przesuwającej suport narzędziowy.
Ze względu na ułatwianie doboru kół zmianowych oraz ograniczenie ich ilości nominalną podziałkę (stanowiącą wielokrotność liczby pi) odmierza się wzdłuż osi ślimaka, a nie jak w walcowych kołach o zębach śrubowych — prostopadle do linii zęba.
Wyjątkowo ślimaki mogą być nacinane obwiedniowo jak walcowe koło zębate o zębach śrubowych i wówczas ślimak jest kilkuzębnym kołem zębatym.
Jeśli przekładnia ślimakowa ma poprawnie pracować oraz mieć zapewnioną długotrwałość, obróbka ślimaka musi być przeprowadzona wg tej samej metody (sposobu ustawienia) co i frez ślimakowy służący do nacięcia zębów ślimacznicy.
Nie można więc projektować przekładni ślimakowej nie biorąc pod uwagę jednocześnie sposobu jej obróbki.
Konstrukcja ślimaków
Zarysy zwojów ślimaka
Na rysunku pokazano pięć różnych ustawień krawędzi skrawających (ostrzy) narzędzia względem obrabianego zwoju ślimaka. We wszystkich przypadkach przyjęto jako zasadę, że krawędź skrawająca jest prosta, gdyż taka krawędź przez łatwość jej uzyskania podczas ostrzenia zapewnia największą dokładność wykonania i ułatwia pomiar zarysu boku zwoju ślimaka. Z rysunku widać, że w sposobie b) i d) obydwie krawędzie skrawające ostrza narzędzia znajdują się na płaszczyźnie przechodzącej przez oś ślimaka, pozostałe zaś sposoby ustawienia ostrza narzędzia są tego rodzaju, że narzędzia skrawające mijają oś ślimaka w pewnej odległości.
Jeszcze wyraźniej widać to na rysunku, a mianowicie:
— ustawienie zgodnie z rysunkiem, w którym przedłużenie krawędzi skrawającej przechodzi przez oś (przecina ją), daje na powierzchni czołowej ślimaka spiralę Archimedesa ABC,
— przez ustawienie wg rysunku, w którym przedłużenie krawędzi skrawającej mija oś w pewnej niewielkiej odległości; na powierzchni czołowej ślimaka
powstaje pseudospirala lub inaczej zwana — konwoluta BC,
— w przypadku przedstawionym na rysunku, w którym przedłużenie krawędzi skrawającej jest styczne do walca o promieniu koła zasadniczego rz; powstaje w powierzchni czołowej ślimaka ewolwenta EA2 A1 A.
Spośród tych sposobów jest ze względów technologicznych najpraktyczniejszy sposób przedstawiony na rysunku z następujących powodów:
— możną łatwo wykańczać zwoje ślimaka przez szlifowanie,
— przez ustawienie krawędzi skrawających w płaszczyźnie prostopadłej do zwoju (linii śrubowej na walcu podziałowym) ułatwia się obróbkę zwojów freza ślimakowego wzdłuż rowka wiórowego przebiegającego właśnie wzdłuż przekroju prostopadłego do zwoju,
— ułatwia się frezowanie zwojów ślimaka frezem krążkowym o prostych krawędziach skrawających ostrzy.