Przekładnie ślimakowe
Uwagi wstępne
Przekładnia ślimakowa służy do przenoszenia ruchu obrotowego przy skrzyżowanych wichrowało osiach, podobnie jak walcowa przekładnia śrubowa. Należy przy tym stwierdzić, że na ogół kąt między osiami wynosi 90°. W tym przypadku zęby stykają się nie tylko punktami, lecz na większej powierzchni, wskutek czego zęby zużywają się w znacznie mniejszym stopniu aniżeli zęby w walcowej przekładni motovario śrubowej. Wynika stąd również wniosek, że przekładnię ślimakową można użye w przypadku przenoszenia większych mocy aniżeli przy użyciu walcowej przekładni śrubowej, w której występuje punktowy styk między współpracującymi zębami.
Cechą charakterystyczną przekładni ślimakowej jest jeszcze to, że nadaje się do przenoszenia ruchu przy znacznym przełożeniu, np. 1:50 lub nawet więcej o zwartej konstrukcji, co jest nieosiągalne w walcowej przekładni śrubowej.
Wadą przekładni ślimakowej (podobnie jak walcowej przekładni śrubowej) jest jej stosunkowo mała sprawność.
Zastosowanie przekładni ślimakowej jest dość powszechne. Stosuje się ją np. w obrabiarkach do napędu stołu frezarki obwiedniowej, do napędu wału rozrządczego automatu, do napędu posuwu wiertarki, jako mechanizmu podziałowego w podzielnicy uniwersalnej, w dłutownicy do kół zębatych Maaga, w dźwignicach do napędu bębnów linowych, w samochodach do napędu tylnej osi itp.
Przekładnia ślimakowa składa się ze ślimaka oraz koła ślimakowego, zwanego również ślimacznicą. Są to elementy różniące się od siebie kształtami geometrycznymi.
Ślimak jest śrubą modułową jedno- lub wielokrotną (o jednym lub więcej zębach).
Ślimacznica jest pewnego rodzaju kołem zębatym o zębach śrubowych wystających z wklęsłej powierzchni zewnętrznej tego koła. Stąd wynika wielkość przełożenia przekładni ślimakowej
i = z1/z2
gdzie:
z1 — krotność (liczba zębów) ślimaka,
z2 — liczba zębów kola ślimakowego.
W zależności od kształtu ślimaka rozróżniamy:
— walcową przekładnię ślimakową,
— globoidalną przekładnię ślimakową.
Przekładnia ślimakowa może być ponadto:
— zewnętrzna, gdy ślimak znajduje się na zewnątrz ślimacznicy, która ma uzębienie zewnętrzne,
— wewnętrzna, gdy ślimak jest umieszczony wewnątrz ślimacznicy, która ma w tym przypadku uzębienie wewnętrzne, a ślimak ma nawinięte zwoje na powierzchni beczkowatej.
Przekładnia ślimakowa służy do przenoszenia ruchu obrotowego przy skrzyżowanych wichrowało osiach, podobnie jak walcowa przekładnia śrubowa. Należy przy tym stwierdzić, że na ogół kąt między osiami wynosi 90°. W tym przypadku zęby stykają się nie tylko punktami, lecz na większej powierzchni, wskutek czego zęby zużywają się w znacznie mniejszym stopniu aniżeli zęby w walcowej przekładni motovario śrubowej. Wynika stąd również wniosek, że przekładnię ślimakową można użye w przypadku przenoszenia większych mocy aniżeli przy użyciu walcowej przekładni śrubowej, w której występuje punktowy styk między współpracującymi zębami.
Cechą charakterystyczną przekładni ślimakowej jest jeszcze to, że nadaje się do przenoszenia ruchu przy znacznym przełożeniu, np. 1:50 lub nawet więcej o zwartej konstrukcji, co jest nieosiągalne w walcowej przekładni śrubowej.
Wadą przekładni ślimakowej (podobnie jak walcowej przekładni śrubowej) jest jej stosunkowo mała sprawność.
Zastosowanie przekładni ślimakowej jest dość powszechne. Stosuje się ją np. w obrabiarkach do napędu stołu frezarki obwiedniowej, do napędu wału rozrządczego automatu, do napędu posuwu wiertarki, jako mechanizmu podziałowego w podzielnicy uniwersalnej, w dłutownicy do kół zębatych Maaga, w dźwignicach do napędu bębnów linowych, w samochodach do napędu tylnej osi itp.
Przekładnia ślimakowa składa się ze ślimaka oraz koła ślimakowego, zwanego również ślimacznicą. Są to elementy różniące się od siebie kształtami geometrycznymi.
Ślimak jest śrubą modułową jedno- lub wielokrotną (o jednym lub więcej zębach).
Ślimacznica jest pewnego rodzaju kołem zębatym o zębach śrubowych wystających z wklęsłej powierzchni zewnętrznej tego koła. Stąd wynika wielkość przełożenia przekładni ślimakowej
i = z1/z2
gdzie:
z1 — krotność (liczba zębów) ślimaka,
z2 — liczba zębów kola ślimakowego.
W zależności od kształtu ślimaka rozróżniamy:
— walcową przekładnię ślimakową,
— globoidalną przekładnię ślimakową.
Przekładnia ślimakowa może być ponadto:
— zewnętrzna, gdy ślimak znajduje się na zewnątrz ślimacznicy, która ma uzębienie zewnętrzne,
— wewnętrzna, gdy ślimak jest umieszczony wewnątrz ślimacznicy, która ma w tym przypadku uzębienie wewnętrzne, a ślimak ma nawinięte zwoje na powierzchni beczkowatej.