Klasyfikacja powierzchni obrobionych
Powierzchnie powstałe w wyniku obróbki i nadające przedmiotom określone kształty na ogół składają się z typowych powierzchni elementarnych, które można podzielić następująco:
a), b) powierzchnie płaskie;
c) powierzchnie obrotowe powstałe przez obrót dowolnej linii płaskiej (tworzącej) dokoła danej prostej zwanej osią obrotu; zależnie od kształtu tworzącej rozróżnia się powierzchnie obrotowe prostoliniowe (np. pow. obrotowa walcowa i stożkowa), krzywoliniowe i złożone (tworząca ma kształt linii krzywej lub łamanej albo składa się z odcinków linii prostych i krzywych);
d) powierzchnie walcowe niekołowe, powstałe w wyniku ruchu prostej przecinającej daną krzywą płaską prostopadle do płaszczyzny tej krzywej, zwanej konturem; do grupy tej zalicza się powierzchnie robocze krzywek płaskich, zębów prostych kół walcowych, wałków trójbocznych, płatów itp.;
e) powierzchnie śrubowe, utworzone przez ruch śrubowy linii prostej (najczęściej) lub krzywej płaskiej, zachowującej stały kąt z osią obrotu; rozróżnia się powierzchnie śrubowe o stałym skoku i powierzchnie śrubowe
0 zmiennym skoku; zależnie od powierzchni obrotowej, na której leży linia śrubowa, rozróżnia się powierzchnie śrubowe walcowe, stożkowe i krzywoliniowe;
f) powierzchnie złożone, nie należące do żadnej z poprzednich grup (np. powierzchnie tłoczników, łopatek turbin, złożonych krzywek przestrzennych, śrub okrętowych itp.).
Ze względu na sposób tworzenia wyodrębnia się ponadto powierzchnie prostokreślne (prostoliniowe), przez których każdy punkt przechodzi prosta całkowicie leżąca na powierzchni. Jedną z linii charakterystycznych powierzchni prostokreślnej zawsze może być prosta.
Określanie powierzchni.
Geometryczną (nominalną) powierzchnię obrobioną określa się przez podanie jej kształtu, parametrów i położenia na przedmiocie obrabianym.
W większości przypadków dla określenia powierzchni wystarcza podanie jej kształtu i parametrów, np. dla powierzchni walcowej obrotowej — promienia i długości tworzącej, dla powierzchni śrubowej walcowej prostokreślnej — promienia walca podziałowego, skoku i kąta nachylenia tworzącej do osi obrotu itp.
Znacznie rzadziej wykorzystuje się do określania powierzchni obrobionych metody geometrii analitycznej, a więc równania powierzchni lub równania linii tworzących powierzchnie.
a), b) powierzchnie płaskie;
c) powierzchnie obrotowe powstałe przez obrót dowolnej linii płaskiej (tworzącej) dokoła danej prostej zwanej osią obrotu; zależnie od kształtu tworzącej rozróżnia się powierzchnie obrotowe prostoliniowe (np. pow. obrotowa walcowa i stożkowa), krzywoliniowe i złożone (tworząca ma kształt linii krzywej lub łamanej albo składa się z odcinków linii prostych i krzywych);
d) powierzchnie walcowe niekołowe, powstałe w wyniku ruchu prostej przecinającej daną krzywą płaską prostopadle do płaszczyzny tej krzywej, zwanej konturem; do grupy tej zalicza się powierzchnie robocze krzywek płaskich, zębów prostych kół walcowych, wałków trójbocznych, płatów itp.;
e) powierzchnie śrubowe, utworzone przez ruch śrubowy linii prostej (najczęściej) lub krzywej płaskiej, zachowującej stały kąt z osią obrotu; rozróżnia się powierzchnie śrubowe o stałym skoku i powierzchnie śrubowe
0 zmiennym skoku; zależnie od powierzchni obrotowej, na której leży linia śrubowa, rozróżnia się powierzchnie śrubowe walcowe, stożkowe i krzywoliniowe;
f) powierzchnie złożone, nie należące do żadnej z poprzednich grup (np. powierzchnie tłoczników, łopatek turbin, złożonych krzywek przestrzennych, śrub okrętowych itp.).
Ze względu na sposób tworzenia wyodrębnia się ponadto powierzchnie prostokreślne (prostoliniowe), przez których każdy punkt przechodzi prosta całkowicie leżąca na powierzchni. Jedną z linii charakterystycznych powierzchni prostokreślnej zawsze może być prosta.
Określanie powierzchni.
Geometryczną (nominalną) powierzchnię obrobioną określa się przez podanie jej kształtu, parametrów i położenia na przedmiocie obrabianym.
W większości przypadków dla określenia powierzchni wystarcza podanie jej kształtu i parametrów, np. dla powierzchni walcowej obrotowej — promienia i długości tworzącej, dla powierzchni śrubowej walcowej prostokreślnej — promienia walca podziałowego, skoku i kąta nachylenia tworzącej do osi obrotu itp.
Znacznie rzadziej wykorzystuje się do określania powierzchni obrobionych metody geometrii analitycznej, a więc równania powierzchni lub równania linii tworzących powierzchnie.