Rodzaje surówek

Surówkami (materiałem wyjściowym) nazywamy wyroby będące końcowym wynikiem procesu technologicznego zakładów pomocniczych oraz wyroby hutnicze, z których mają być wykonane części maszyn. W zależności od kształtu surówki przyjmuje się odpowiedni proces obróbki części.
Od doboru kształtu surówki, wartości naddatków, dokładności wymiarów (tolerancji) i twardości materiału w dużym stopniu zależy liczba operacji lub zabiegów, a więc i koszt procesu obróbki. Gdy surówka jest wykonana dokładnie, z minimalnymi naddatkami niezbędnymi do uzyskania odpowiedniego wymiaru, to czas obróbki skrawaniem jest krótki, a jej koszt niewielki.

W produkcji wielkoseryjnej stosuje się surówki kształtem i wymiarami możliwie najbardziej zbliżone do gotowych części. Koszty wykonania takich surówek są wysokie, ale dzięki znacznemu obniżeniu kosztów obróbki skrawaniem ogólny koszt wykonania gotowej części jest niższy niż w przypadku zastosowania surówek o dużych naddatkach.

Rozróżnia się następujące rodzaje surówek:
a) odlewy ze stali, żeliwa i metali nieżelaznych,
b) odkuwki,
c) wyroby hutnicze walcowane i ciągnione,
d) wytłoczki i wykroje,
e) wypraski ze spiekanych proszków metali,
f) wypraski z tworzyw sztucznych.

Wytłoczki i wypraski najczęściej nie wymagają obróbki skrawaniem i wtedy nie są zaliczane do surówek, lecz do wyrobów gotowych.

Zależnie od sposobu wykonania surówki dzieli się na grupy, które różnią się między sobą dokładnością wymiarów i kształtu oraz chropowatością powierzchni; np. odlewy wykonane w formach piaskowych, w kokilach, pod ciśnieniem.

Rodzaj materiału na daną część dobiera konstruktor wyrobu, natomiast kształt, wymiary oraz sposób wykonania materiału wyjściowego najczęściej określa technolog. Na dobór materiału mają wpływ następujące czynniki:
a) kształt części;
b) wymiary części;
c) warunki techniczne, jakim powinien odpowiadać materiał części (skład chemiczny, własności mechaniczne, struktura, kierunek włókien itp);
d) wielkość serii;
e) czynnik ekonomiczny (minimalny koszt wykonania części z uwzględnieniem kosztu materiału surówki).

Drukuj